ในบรรดาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สุราหรือเมรัยจัดว่าเป็นเครื่องดื่มที่คนไทยทุกเพศและเกือบทุกวัยนิยมดื่มเป็นอันดับต้นๆ ด้วยการเข้าถึงที่ง่ายประกอบกับราคาที่ถือว่าจับต้องได้ ทำให้ปัญหาการติดสุรากลายเป็นปัญหาสำคัญและมักจะเป็นปัญหาที่นำไปสู่ปัญหาอื่นอีก เช่น ปัญหาการก่ออาชญากรรม ปัญหาความรุนแรง เป็นต้น เช่นนี้แล้วปัญหาการติดสุราจึงไม่ได้เป็นปัญหาเฉพาะตัวบุคคลแต่เพียงอย่างเดียว แต่เป็นปัญหาต่อสังคมโดยรวมด้วย
มีคำพูดในหมู่คนติดสุราว่า คนที่ติดสุรามักเป็นคนสุดท้ายที่รู้ว่าตัวเองกำลังมีปัญหาติดสุรา และตราบใดที่คนติดสุราไม่ยอมรับว่าตนเองกำลังติดสุราก็จะมีความยุ่งยากเกิดขึ้นมากมาย เพราะเขาเองก็จะไม่ทำอะไรเพื่อแก้ปัญหานี้
Alcohol Rhythm เปลี่ยนจังหวะชีวิตคนติดเหล้า ขอพาคุณไปพบกับ ‘ความเข้าใจผิด’ ที่คนติดสุรามักจะใช้แก้ตัวเพื่อปฏิเสธว่าเขาไม่ได้ติดสุรา ถ้าคุณเป็นคนที่สงสัยว่าตนเองกำลังติดสุราหรือไม่ หรือคุณกำลังสงสัยว่าคนใกล้ตัวของคุณกำลังติดสุรารึเปล่า ลองอ่านบทความต่อไปนี้ดู ไม่แน่หลังจากอ่านจบ คุณอาจจะเจอว่าคนใกล้ชิดของคุณเข้าข่ายเป็นคนติดสุรา หรือพบว่าคุณเป็นคนติดสุราเสียเองก็ได้
ความเข้าใจผิดที่ 1: ฉันไม่เคยเมาจนล้มลุกคลุกคลานตามถนน
คนหลายคนหรือแม้กระทั่งคนติดสุราเองมักจะชอบคิดภาพว่า คนติดสุราจะต้องเดินโซไปเซมา มือกำขวดสุราอยู่ตามถนน ซึ่งนั่นเป็นความเข้าใจผิดอย่างมาก เพราะคนที่เราเห็นล้มลุกคลุกคลานอยู่ตามถนนคิดเป็นเพียง 3%เท่านั้น ขณะที่คนส่วนมากที่เหลือก็เป็นแค่คนธรรมดาๆ ที่ดูปกติ มีการงาน มีครอบครัว มีเพื่อนฝูง ดังนั้นเพียงเพราะคุณไม่เคยเมาจนล้มที่ถนนไม่ได้หมายความว่าคุณเป็นคนไม่ติดสุรา แต่ถ้าคุณดื่มสุราจนเมาแอ๋บ่อยๆ แบบที่คนอื่นหยุดได้ แต่คุณหยุดไม่ได้ และคุณควบคุมจำนวนสุราที่คุณดื่มไม่ได้ นั่นหมายความว่าคุณมีปัญหาเข้าแล้วล่ะ
ความเข้าใจผิดที่ 2: ฉันไม่ดื่มสุราก่อน 5 โมงเย็น
หลายคนเอาเรื่องเวลามากลบเกลื่อนอาการติดสุราของตัวเอง ซึ่งจริงอยู่ที่การอยากดื่มสุราตอนเช้าเป็นสัญญาณของอาการติดสุราเรื้อรัง แต่การที่คุณไม่ได้อยากดื่มสุราตอนเช้าก็ไม่ได้หมายความว่าคุณไม่เป็นโรคติดสุรา เพราะประเด็นไม่ได้อยู่ที่เวลาในการดื่มสุรา แต่อยู่ที่ว่าคุณสามารถควบคุมการดื่มให้ดื่มแต่พอดีได้ไหมต่างหาก เพราะผู้ที่ติดสุราไม่จำเป็นต้องเมาแอ๋ทุกครั้งที่ดื่ม แต่อาจจะดื่มสม่ำเสมอ ดื่มบ่อยๆ และจะดื่มหนักขึ้นเรื่อยๆ จนไม่สามารถควบคุมตัวเองได้เมื่อเวลาผ่านไป
ความเข้าใจผิดที่ 3: ฉันไม่เคยดื่มอะไรนอกจากเบียร์
ถึงเบียร์จะเป็นเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ต่ำ แต่ก็ถือว่ามากพอที่จะให้ผู้ดื่มกลายเป็นคนติดสุราได้เหมือนกัน เพราะฉะนั้น ถึงคุณจะดื่มแต่เบียร์ แต่ถ้าดื่มมากๆ คุณก็อาจจะกลายเป็นคนติดสุราได้โดยไม่รู้ตัว
ความเข้าใจผิดที่ 4: ฉันดื่มเฉพาะวันหยุด
ปัญหาของการติดสุราไม่ใช่ว่าดื่มบ่อยเท่าไร แต่อยู่ที่การไม่รู้จักประมาณตนเองต่างหาก บางคนอาจจะดื่มสุราแค่ทุกวันหยุด แต่ถ้าดื่มแบบไม่รู้จักประมาณตนก็สามารถติดสุราได้ วิธีทดสอบสำหรับผู้ที่ติดสุราก็คือ ให้เขาทดลองดื่มสุราเพียงวันละไม่เกิน 2 แก้ว เป็นเวลา 1 เดือน หากเขาทำไม่ได้ ก็แปลว่าเขาได้ติดสุราไปแล้วเรียบร้อย
ความเข้าใจผิดที่ 5: ฉันจะเลิกดื่มสุราเมื่อไรก็ได้
ถ้าคุณอยากทราบว่าตนเองเข้าข่ายติดสุราหรือไม่ ลองสังเกตความรู้สึกตนเองตอนที่ไม่ได้ดื่มสุราดู หากคุณรู้สึกหงุดหงิด โมโหร้าย ตึงเครียด ท้อใจง่าย วิตกกังวล เหงาหงอย นอนไม่หลับ แถมยังปวดหัว อาการแบบนี้แหละที่บ่งบอกว่าคุณติดสุราเข้าแล้ว
นอกจากนี้ สุรายังทำลายสติปัญญาและการพิจารณาตัดสินใจอย่างถูกต้องอีกด้วย เพราะเช่นนี้คนที่ติดสุราจึงมักหลอกตัวเองว่า “ฉันจะเลิกดื่มสุราเมื่อไรก็ได้” นั่นเอง
ความเข้าใจผิดที่ 6: ฉันอายุยังน้อยอยู่ ไม่ติดสุราหรอก
เช่นเดียวกับความเข้าใจผิดแรก คนจำนวนมาก (รวมถึงคนที่ติดสุราเอง) ชอบคิดว่าคนติดสุราจะต้องมีอายุประมาณ 50-60 ปี แต่ความจริงแล้ว ต่อให้อายุยังน้อยหรือเพิ่งเริ่มดื่มสุราได้ไม่นาน ก็สามารถติดได้หากไม่ประมาณตนในการดื่ม ดังนั้นไม่ว่าจะหนุ่ม สาว หรือคนชราก็อาจจะติดสุราและเป็นโรคพิษสุราเรื้อรังได้เช่นกัน
เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้แล้ว หลายคนอาจจะพบว่าตนเองกลายเป็น ‘คนติดสุรา’ หรือมีคนรอบตัวเป็นคนติดสุราไปแล้วเรียบร้อย ซึ่งแน่นอนว่าการติดสุราไม่ดีต่อสุขภาพ และจะส่งผลเสียต่อทั้งตัวคนติดเองและคนรอบข้าง แต่การจะบำบัดรักษาอาการติดสุรานั้นจะต้องเริ่มที่การยอมรับความจริงก่อน โดยคนติดสุราจะต้องยอมรับก่อนเป็นอันดับแรกว่าเขาน่ะ ติดสุราเข้าให้แล้ว และตอนนี้พฤติกรรมดังกล่าวก็กำลังเริ่มคุกคามการใช้ชีวิตและเป็นอันตรายต่อร่างกายของเขา รวมถึงส่งผลกระทบต่อคนรอบข้างด้วย เมื่อยอมรับได้เช่นนี้แล้ว ก็ถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีที่จะนำไปสู่ขั้นตอนการบำบัดรักษาอาการติดสุราได้ตามลำดับ
หากคุณต้องการบำบัดอาการติดสุรา ในประเทศไทยมีโรงพยาบาล องค์การ หรือกลุ่มมากมายที่ช่วยบำบัดรักษาอาการติดสุรา อาทิ กลุ่มเอเอ (Alcoholics Anonymous) แต่ทั้งนี้ สิ่งที่สำคัญที่สุดในการเลิกสุราคือความมุ่งมั่นของผู้ที่จะเข้ารับการบำบัด รวมถึงความรักและกำลังใจจากครอบครัวและคนใกล้ชิด สองสิ่งนี้เป็นเสมือนยาวิเศษที่จะช่วยพาคนติดสุราก้าวข้ามผ่านพ้นอาการติดสุราของตนเอง และสามารถกลับมาใช้ชีวิตของตนได้ดังเดิม
ที่มา: “ฉันเหรอติดเหล้า?”พิมพ์ครั้งที่ 1 และเผยแพร่โดยแผนงานการบำบัดฟื้นฟูทางเลือกในผู้มีปัญหาการดื่มสุรา (ผรส.) (2554)
เรื่องและภาพ: ทีมงาน Alcohol Rhythm
