เสียงโครกครากดังขึ้นในท้องเมื่อใด สงสัยว่าคงต้องวิ่งเข้าห้องน้ำทั้งคืนอีกแล้ว
เมื่อเกิดอาการเช่นนี้ ใครหลายคนอาจตั้งคำถามว่ากินอะไรผิดสำแดงมาจึงท้องเสีย? แต่น้อยคนนักที่จะรู้คำตอบว่า ไม่จำเป็นต้องเปิบพิสดารมากมาย แค่ดื่มแอลกอฮอล์ก็สุ่มเสี่ยงจะเกิดอาการท้องร่วงอย่างหนักจนคุณแทบหมดแรง
ผลข้างเคียงที่ว่าเกิดขึ้นได้อย่างไร และกินดื่มแบบไหนถึงจะท้องเสีย Alcohol Rhythm เปลี่ยนจังหวะชีวิตคนติดเหล้า ชวนคุณไขปริศนาสาเหตุและความลับของฤทธิ์แอลกอฮอล์ ไปจนถึงวิธีการดูแลตนเอง ซึ่งเหมาะอย่างยิ่งหากคุณไม่ประสงค์จะกดชักโครกในเวลาไม่สมควร
เร่งการบีบตัว-สร้างการระคายเคือง: เมื่อท้องไส้ปั่นป่วนจากฤทธิ์แอลกอฮอล์
ในปี 2019 ผู้เชี่ยวชาญประมาณการว่า กว่า 70% ของวัยรุ่นอเมริกันที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไปมีประสบการณ์การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ขณะที่สถิติปี 2560 พบว่านักดื่มปัจจุบัน (current drinker) ในประเทศไทย มีจำนวนรวมทั้งหมด 15.89 ล้านคน หรือคิดเป็น 28.4% ของประชากรอายุ 15 ปีขึ้นไป
หลายคนในจำนวนนั้นอาจรู้ซึ้งถึงผลข้างเคียงของแอลกอฮอล์ดี เช่น เกิดอาการปวดเบาทำให้เข้าห้องน้ำบ่อย แต่มักไม่ทราบว่าหลังจากชนแก้วแล้ว ตนเองอาจเสี่ยงต่อการ ‘ถ่ายหนัก ถ่ายเหลว’ ไปพร้อมๆ กัน
อะไรเป็นสาเหตุของอาการท้องเสียหลังจากดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์? หลังจากที่คุณเริ่มดื่มแอลกอฮอล์ ไม่ว่าจะเป็น เบียร์ เหล้า วอดก้า ไวน์ ฯลฯ เครื่องดื่มเหล่านั้นจะค่อยๆ เดินทางไปยังกระเพาะอาหาร ซึ่งถ้าหากในกระเพาะของคุณมีอาหารอยู่ แอลกอฮอล์จะถูกดูดซึมไปพร้อมกับสารอาหารในอาหารเหล่านั้น เข้าสู่กระแสเลือดผ่านเซลล์ในกระเพาะอาหาร สิ่งนี้จะช่วยให้การย่อยแอลกอฮอล์ช้าลง
ตัดภาพมาในกรณีที่คุณไม่ได้กินอาหารเข้าไปเลย แอลกอฮอล์จะเดินทางต่อไปยังลำไส้เล็ก ซึ่งจะมีการดูดซึมผ่านเซลล์บนผนังลำไส้เช่นเดียวกัน แต่เร็วกว่า นี่จึงเป็นสาเหตุว่าทำไมคุณถึงรู้สึกเมาเร็วเมื่อคุณดื่มเครื่องดื่มแอลลกอฮอล์ขณะท้องว่าง
หลังแอลกอฮอล์ส่วนมากถูกดูดซึมไปแล้ว ส่วนที่เหลืออยู่จะถูกขับออกจากร่างกายทางอุจจาระและปัสสาวะ กล้ามเนื้อของลำไส้ใหญ่จะทำงานประสานกันเพื่อบีบอุจจาระออกไป ส่วนนี้เองที่แอลกอฮอล์จะส่งผลให้การบีบตัวนั้นเร็วขึ้น จนทำให้ลำไส้ใหญ่ไม่สามารถดูดซึมน้ำออกจากอุจจาระได้อย่างเป็นปกติ เป็นที่มาของอาการท้องเสีย ถ่ายเหลว ที่มักจะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและมีน้ำออกมาเยอะมากๆ
ยิ่งไปกว่านั้น นักวิทยาศาสตร์ยังพบว่า การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แม้เพียงเล็กน้อยก็มีแนวโน้มที่จะไปช่วยเร่งการย่อยอาหาร เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการท้องเสีย และแอลกอฮอล์สามารถก่อกวนระบบย่อยอาหารให้เกิดการระคายเคืองได้ ซึ่งส่งผลให้อาการท้องเสียแย่ลง เหตุการณ์นี้มักพบหลังการดื่มไวน์ที่มีแนวโน้มทำลายแบคทีเรียดีในลำไส้ อย่างไรก็ตาม แบคทีเรียดีสามารถสร้างขึ้นมาใหม่ และระบบย่อยอาหารสามารถฟื้นฟูเป็นปกติได้ เมื่อหยุดการดื่มแอลกอฮอล์และกลับมารับประทานอาหารปกติ
ใครกันที่ยิ่งดื่มหนัก ยิ่งเสี่ยงสูง
บุคคลที่มีโรคเกี่ยวกับลำไส้มีแนวโน้มเกิดอาการท้องเสียจากการดื่มแอลกอฮอล์มากกว่าคนทั่วไป ตัวอย่างเช่น
– โรคเซลิแอค หรือโรคที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อกลูเตน– โปรตีนชนิดหนึ่งในพืชประเภทข้าวบาร์เล่ย์ ข้าวสาลี และข้าวไรย์ อันเป็นส่วนประกอบสำคัญของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ผู้ป่วยโรคนี้หากรับประทานกลูเตนเข้าไป จะกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันของตนเองทำลายผนังลำไส้ จนทำให้ลำไส้ไม่สามารถดูดซึมสารอาหารต่างๆ เกิดเป็นปัญหาในระบบขับถ่าย
– อาการลำไส้แปรปรวน
– โรคโครห์น หนึ่งในกลุ่มโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง
ผู้ป้วยโรคเหล่านี้มีระบบย่อยอาหารที่ค่อนข้างบอบบาง จึงอ่อนไหวและเกิดปฏิกิริยาต่อแอลกอฮอล์ง่ายเป็นพิเศษ การดื่มเหล้าเบียร์จึงอาจทำให้อาการของโรคแย่ลง และเกิดอาการท้องเสียได้
นอกจากนี้ บุคคลที่มีตารางการนอนไม่ปกติ รวมถึงคนทำงานกะกลางคืน หรือ มนุษย์กลางคืน มีแนวโน้มเกิดอาการท้องเสียหลังจากดื่มแอลกอออล์มากกว่าคนอื่นๆ เพราะนักวิทยาศาสตร์พบว่า การนอนไม่เป็นเวลามักทำให้ระบบย่อยอาหารบอบบางมากขึ้น
ทริกการดูแลฉบับไม่ลับ เมื่อดื่มแอลกอฮอล์แล้วท้องเสีย
สิ่งแรกที่คุณควรทำหากมีอาการท้องร่วงในระหว่างหรือหลังดื่มแอลกอฮอล์ คือ หยุดดื่มจนกว่าระบบย่อยอาหารจะกลับมาทำงานปกติ และเมื่อกลับมาดื่มอีกครั้งหนึ่ง ให้ระวังอาการท้องเสียที่อาจเกิดซ้ำได้อีก เพราะปัญหาร้ายแรงที่สุดของอาการท้องเสียรุนแรงและต่อเนื่อง คือการขาดน้ำ ซึ่งสังเกตได้จากอาการดังนี้
– กระหายน้ำอย่างรุนแรง
– ปากแห้งหรือผิวแห้ง
– ปัสสาวะน้อย หรือไม่มีการปัสสาวะเลย (ปริมาณ)
– ปัสสาวะไม่บ่อย
– อ่อนแรงอย่างมาก
– มึนหัว เวียนหัว
– เหนื่อยล้า
– วิงเวียนศีรษะ
– ปัสสาวะสีเข้ม
หากมีอาการขาดน้ำติดต่อกัน อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ดังนั้น ถ้าเกิดอาการขาดน้ำที่กล่าวไปข้างต้น และเกิดอาการท้องเสียมากกว่า 2 วัน มีอาการปวดท้องหรือทวารหนักอย่างรุนแรง อุจจาระเป็นเลือด หรือมีสีดำ และมีไข้สูงกว่า 39 องศาเซลเซียส ควรรีบไปพบแพทย์โดยทันที
อย่างไรก็ตาม อาการท้องเสียสามารถบรรเทาได้โดยไม่จำเป็นต้องพบแพทย์เสมอไป เมื่อรู้ว่าต้นเหตุของการถ่ายเหลวมาจากแอลกอฮอล์ หลังคุณหยุดดื่ม อาการส่วนใหญ่มักหายภายใน 2-3 วัน และสิ่งที่ช่วยบรรเทาอาการให้ทุเลาเร็วขึ้น ได้แก่ การกินอาหารย่อยง่าย เพื่อให้ดีต่อการย่อย ประกอบไปด้วย แครกเกอร์ ขนมปัง กล้วย ไข่ ข้าว ไก่ หรือดื่มเครื่อมดื่มสะอาดๆ จำนวนมาก เช่น น้ำเปล่า น้ำซุป และน้ำผลไม้ เพื่อทดแทนของเหลวที่เสียไปตอนที่เกิดอาการท้องเสีย
ทั้งนี้ อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงช่วงระหว่างท้องเสีย ได้แก่ เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน อาหารที่มีไฟเบอร์สูง เช่น ซีเรียลธัญพืช ผลิตภัณฑ์นม เช่น นมหรือไอศกรีม (แต่สามารถกินโยเกิร์ตได้) อาหารที่มีไขมันสูง เช่น เนื้อ หรือชีส และของรสจัด หรือเผ็ดจัด
สำหรับการรับประทานยา อาจใช้ยาต้านอาการท้องเสียตามความจำเป็นเช่น Imodium A-D หรือ Pepto-Bismol หรือ ลองทานโปรไบโอติกที่มีจำหน่ายในรูปแบบเม็ดหรือของเหลว โปรไบโอติกยังพบได้ในอาหารบางชนิด เช่น โยเกิร์ต กะหล่ำปลีดอง และกิมจิ
การเรียนรู้ที่จะจัดการกับอาการท้องเสียจะทำให้คุณพร้อมรับมือกับผลข้างเคียงจากการดื่มได้ดียิ่งขึ้น อย่างไรก็ตาม หากคุณรู้ตัวว่าแอลกอฮอล์คือสาเหตุที่ทำให้คุณต้องวิ่งเข้าห้องน้ำจนแทบหมดแรง บางทีคุณก็น่าจะลองคิดทบทวนถึงพฤติกรรมการดื่มมากขึ้นอีกนิด เพื่อสุขภาพที่แข็งแรงยิ่งขึ้น
ที่มา:
Why Do I Get Diarrhea After Drinking Alcohol?
https://www.healthline.com/health/diarrhea-after-drinking-alcohol?fbclid=IwAR1P5V099fQ23AZBI-lw8VfbCaUl5_y2255qY_5-qVJs8087md9WQe3fLEo#see-a-doctor
เรื่องและภาพ: ทีมงาน Alcohol Rhythm
