หลายคนอาจจะผ่านตากับงานวิจัยที่บอกว่าคุณแม่ดื่มเหล้าขณะตั้งครรภ์จะส่งผลร้ายต่อสุขภาพและพัฒนาการของทารก โดยเฉพาะอาการที่เป็นผลมาจากกลุ่มโรค Fetal Alcohol Spectrum Disorders (FASD) แต่อีกด้านหนึ่งที่ไม่ถูกนำเสนอมากนัก คือการที่ครอบครัวมีคุณพ่อเป็นนักดื่มตัวยงก็ส่งผลกระทบต่อพัฒนาการทางด้านความคิด อารมณ์ และสังคมของลูกเช่นเดียวกัน
ในงานวิจัย “The impact of paternal alcohol consumption on offspring brain and behavioral development” ชี้ให้เห็นว่าถ้าคุณพ่อดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมากก่อนมีเพศสัมพันธ์และเกิดการปฏิสนธินั้น จะทำให้เกิดผลเสียต่อสมองและพัฒนาการทางพฤติกรรมของเด็ก โดยหากลงลึกถึงรายละเอียด งานวิจัยอีกชิ้นที่ชื่อ “Temperament and behavioral problems among infants in alcoholic families” จากสถาบันวิจัยการติดยาเสพติด (Research Institute on Addictions: RIA) ของมหาวิทยาลัยบัฟฟาโล (University at Buffalo) ซึ่งศึกษาพัฒนาการของเด็กช่วงอายุ 12, 18 และ 24 เดือนในครอบครัวที่มีคุณพ่อติดเหล้า ผ่านการสังเกตสภาพแวดล้อมของการเล่นตามธรรมชาติ ก็พบว่าทารกที่มีคุณพ่อติดเหล้ามักจะแสดงอาการดื้อดึงและมีอารมณ์รุนแรงในอายุ 12 เดือน และมีปัญหามากขึ้นเมื่อพวกเขาอายุได้ 18 เดือน
นอกจากนี้ยังงานวิจัยอีกหลายชิ้นที่สนับสนุนว่าการดื่มของพ่อส่งผลต่อลูก เช่น งานวิจัย “Impact of Fathers’ Alcohol Problems on the Development of Effortful Control in Early Adolescence” เปิดเผยเด็กผู้ชายที่มีพ่อติดเหล้าเสี่ยงต่ออาการควบคุมตัวเองได้ต่ำ ซึ่งอาจเกิดขึ้นตั้งแต่ช่วงวัยก่อนเข้าเรียนและอาจนำไปสู่พฤติกรรมการใช้สารเสพติดในอนาคต เป็นต้น
ไม่เพียงเท่านั้น พ่อดื่มเหล้ายังส่งผลต่อสภาพจิตใจของลูกอีกนานัปการ ตัวอย่างเช่นความวิตกกังวล (Anxiety) หลายคนคงเคยได้ยินข้อความที่ว่าน้ำเมาเปลี่ยนนิสัย เมื่อต้องเจอความไม่แน่นอนและสิ่งที่คาดเดาไม่ได้จากพฤติกรรมหลังการดื่มของพ่อ ทำให้ลูกที่เติบโตในสภาพแวดล้อมเหล่านั้นรู้สึกไม่มั่นคงวิตกกังวล
ลูกอาจจะรู้สึกผิด เพราะคิดว่าหากตัวเองปฏิบัติตัวต่างจากนี้ ดีกว่านี้ พ่อคงไม่หันหน้าหาเหล้า รู้สึกอับอาย เพราะไม่อยากให้เพื่อนรับรู้พฤติกรรมการดื่มของพ่อ และจะยิ่งอับอายเมื่อพ่อเมาแล้วมาอาละวาดในโรงเรียน ยิ่งไปกว่านั้น ลูกอาจจะรู้สึกโกรธซึ่งเป็นหนึ่งในกลไกการป้องกันตัวเอง ทั้งโกรธโลก โกรธพ่อที่ติดเหล้าและโกรธคนในครอบครัวคนอื่นที่ไม่ปกป้องตัวเขา รวมไปถึงมีโอกาสประสบภาวะซึมเศร้าได้อีกด้วย
เด็กที่เติบโตกับพ่อติดเหล้ามักจะรู้สึกโดดเดี่ยวและแปลกแยก แม้ว่าจะมีพี่น้องก็ตาม พวกเขามักเชื่อว่าไม่มีใครเข้าใจหรือใส่ใจเขาอย่างแท้จริง ความรู้สึกกังวลและเศร้าในช่วงเริ่มแรกนี้อาจจะพัฒนาไปสู่อาการซึมเศร้ารุนแรงในอนาคตได้ นั่นยังไม่นับว่าพวกเขาจะรู้สึกนับถือตัวเองต่ำ มีอารมณ์รุนแรงและมีปัญหาในการเข้าสังคม เนื่องจากเจอประสบการณ์ความผิดหวังซ้ำแล้วซ้ำเล่าจากสายสัมพันธ์ในครอบครัว ทำให้ไม่กล้าไว้ใจใคร
อย่างไรก็ตาม แม้การเลี้ยงดูโดยพ่อที่ติดเหล้าจะทำให้พ่อได้คุยกับลูกน้อย พ่อมักแสดงออกในทางลบมากกว่าบวกจนเกิดผลกระทบดังที่กล่าวไปข้างต้น แต่ยังมีอีกปัจจัยที่ส่งผลต่อพัฒนาการของเด็กไม่แพ้การเลี้ยงดูโดยผู้ปกครองที่ติดเหล้า คืออาการซึมเศร้าของพ่อแม่
มีงานวิจัยบอกว่าหากแม่ไม่มีอาการซึมเศร้า มีแค่เด็กที่เผชิญสภาพแวดล้อมการเลี้ยงดูของพ่อติดเหล้า เด็กอายุ 18 เดือนจะมีอาการวิตกกังวล ซึมเศร้า ฉุนเฉียวและมีปัญหาด้านการแสดงออก แต่หากแม่มีอาการซึมเศร้าร่วมด้วย จะทำให้ลูกที่เกิดมามีปัญหาด้านการแสดงออก และอาจมีปัญหาดังกล่าวแม้ว่าพ่อจะไม่ได้มีปัญหาการดื่มเหล้าก็ตาม
นักวิจัย RIA จึงสรุปว่าอาการซึมเศร้าไม่ว่าจะเกิดกับพ่อหรือแม่ส่งผลต่อพัฒนาการของลูกมากกว่าการใช้แอลกอฮอล์เสียอีก และยังตั้งข้อสังเกตเพิ่มเติมอีกว่าไม่ใช่เด็กทุกคนที่เติบโตมาในครอบครัวติดเหล้าจะมีปัญหา ในความเป็นจริงพฤติกรรมของเด็กในครอบครัวที่ติดเหล้านั้นมีความหลากหลายมาก บางคนใช้ชีวิตได้อย่างดีก็มี
แม้จะเป็นอย่างนั้นแต่ปัญหาการดื่มมองพ่อก็ไม่ควรมองข้าม เพราะการดื่มยังคงส่งผลกระทบอย่างมหาศาลต่อเด็กดังที่ยกตัวอย่างงานวิจัยไปข้างต้น ในความเป็นจริงลูกที่อยู่กับพ่อติดสุรามีโอกาสที่จะก้าวไปสู่ผลลัพธ์ทางลบในอนาคต ทั้งภาวะซึมเศร้า, ความวิตกกังวล, การคิดฆ่าตัวตาย, การใช้สารเสพติดหรือปัญหาระหว่างบุคคล
การหยุดดื่มในช่วงแรกของชีวิตลูกจึงเป็นหนทางที่ดีที่จะทำให้ลูกเติบโตมาในสายใยครอบครัวที่เข้มแข็ง ลดโอกาสการเกิดพัฒนาการที่ไม่เหมาะสมได้
ที่มา:
https://www.verywellmind.com/fathers-drinking-affects-children-63767
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2680299/
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/imhj.1007
https://www.jsad.com/doi/10.15288/jsad.2013.74.674
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8461621/
https://www.verywellmind.com/the-effects-of-parental-alcoholism-on-children-67233
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/03/200330152119.htm
เรื่องและภาพ: ทีมงาน Alcohol Rhythm
